วันพุธที่ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2556

ความทรงจำระยะสั้น จินตนาการ และการตั้งคำถาม




เมื่อวานได้ทบทวนถึงความทรงจำระยะสั้น ในการสนทนากับอาจารย์วิ เราสนทนากันว่าบางครั้งเราไม่สามารถจดจำสิ่งที่เราพึ่งผ่านมาได้ คล้ายกับเราไม่ได้ตั้งใจจะจดจำ หรือบางครั้งเราไม่ได้ใส่ใจจำมัน ครั้นจะเรียกคืนสิ่งนั้นมาก็ไม่สามารถใช้งานได้
ความทรงจำเป็นส่วนหนึ่งของการทำงานของสมอง ระยะสั้น ระยะยาวมีที่เก็บและส่วนของสมองที่ใช้งานไม่เหมือนกัน การบริหารสมองทุกส่วนเป็นเรื่องจำเป็น การฝึกเพื่อให้ความทรงจำยังสามารถใช้งานได้ยังเป็นความจำเป็นเมื่อต้องใช้งานสมอง ผมได้ความคิดว่าเราต้องฝึกความทรงจำระยะสั้นด้วยสติ มันเป็นเรื่องของสติโดยแท้ ให้รู้ตัวในสิ่งที่ทำ รู้ทุกขณะการกระทำ เริ่มตั้งแต่ตอนนี้ ผลประการใดจะมารายงานให้ทราบต่อไป
จากความทรงจำระยะสั้นเราสนทนากันเรื่องของสมองไปถึงการจินตนาการ ซื่งปัจจุบันผมอายุ ๖๑ ปี จินตนาการของผมติดกรอบ ไม่ได้นึกฝันอะไรอีกแล้ว มีแต่ติดกับความเป็นจริงมากเกินไป จินตนาการบางครั้งไม่ต้องกาารกรอบของความจริง เมื่อติดกับความจริงจินตนาการไม่ทำงานอย่างนั้นหรือ ผมคิดว่าความงามและความดีที่พอเหมาะกับความจริงนั้นจะสร้างดุลยภาพให้จินตนาการได้ ด้วยความจริงมักบีบคั้นเสมอ ด้วยมันไม่มีอยู่จริง เปลี่ยนแปร ยึดถือไม่ได้ แต่ความดีนั้นจะเกื้อกูลให้สรรพสิ่งและความงามจะทำให้ความปรารถนาความชื่นชมเดินไปตามมรรคาของมัน ชีวิตจึงสร้างสรรค์และเป็นประโยชน์แม้จะรู้ว่าสิ้นสุดของการเกิดคือการตาย ผมทบทวนเรื่องนี้(จินตนาการ)แล้วให้เกิดกำลังแห่งจินตนาการใหม่ ย้อนดูสิ่งที่สร้างในหลักสูตรฝึกอบรม สิ่งที่สร้างสรรค์นั้นล้วนเป็นไปเพื่อความงาม ความดี โดยมีความจริงเป็นสื่อสร้างสรรค์
ผมยังโยงจินตนาการเข้ากับการตั้งคำถาม จากประสบการณ์ของผม หากไม่มีความปรารถนา แต่มีคำถามดีๆ เราจะเกิดการสร้างสรรค์ได้ คำถามที่ว่า Soft-side Management นั้นสร้างให้ฝังในองค์กรได้อย่างไร คำถามนี้จะต่อกับประสบการณ์เดิมเพื่อสร้างเป็นแผนการฝัง Soft-side Management เริ่มจากเราจะเอาทีมไหนมาวางกลยุทธ์ ทำแผนงาน ขับเคลื่อน ซึ่งเป็นเรื่องการสร้างสรรค์งานที่มี คน และเงินมาเกี่ยวข้อง มีสิ่งที่มองไม่เห็น เวลา ความปรารถนา ความเชื่อมั่น ความพยายาม ความรู้ ความต่อเนื่อง และอื่นๆ
การตั้งคำถามไม่จำเป็นต้องตามด้วยการตอบคำถามเสมอไป อาจตอบคำถามด้วยคำถามและการปฏิบัติที่มีการสังเกตุและเรียนรู้เป็นเครื่องพาไป
ใน Harvard Business School สิ่งที่เขาพยายามสอนเป็นพื้นฐานคือการตั้งคำถามที่ถูก ผมคิดว่าการตั้งคำถามทึ่ถูกเป็นสิ่งที่กำหนดทิศทางของความคิด ถ้าเราตั้งคำถามผิดทิศทางผิด เราอาจหลงทางและเสียเวลา
ทั้งความทรงจำระยะสั้น จินตนาการ และการตั้งคำถาม นำมาซึ่งการเรียนรู้ได้เพียงแต่เราพร้อมจะเรียนรู้ ครูจะปรากฎอยู่ต่อหน้าเรา สรรพสิ่งเป็นครูเสมอเมื่อเราสัมผัสด้ยจิตที่ละเอียด อ่อนโยน นุมนวล นอบน้อมและยอมรับสิ่งที่ปรากฎตรงหน้าตามความเป็นจริง เราจะเห็นความงาม และความดีปรากฎเสมอ นั่นคือความเมตตา และกรุณาของธรรมชาติ
ด้วยจิตนอบน้อม